LA POLENTA

Boanjorn! Ò boana nuèch, qu’après tot as ben lo drech de lièger à l’ora que t’agrada! Non t’en farai lo repròchi au promier paragrafe![1] Anam pas començar en si garrolhant per tant gaire!

As vist coma siéu cortés mé tu? Bessai que non si conoissèm directament ni indirectament, ma ai decidit de ti saludar parier. Siéu coma aquò, ieu, n’i a que díon que la mieu cortesia mi perderà…

Remarca, s’as ja liejut dei mieu aventuras, tu mi conoisses e en durbent aquesto libre, es un pauc coma se m’auguesses saludat. Alora, es ben normal que ti respoandi… Que sensa aquò ti meteria lo morre  de travèrs à la promiera pàgina e ti passeria l’envuèia de lièger la seguida[2].

Ma pron d’aqueli civilitats: cau passar au roman, qu’après tot es ben per aquò que siam aquí…[3]

Fins aquí, cada còup qu’as dubèrt un libre que n’èri lo protagonista, èra un roman policier. Aquò es ben logic, mi diràs, per un coma ieu, que justament siéu policier dins la vida: de que porrii parlar mai ben que de cen que vivi cada jorn? Après tot, sas, non siéu lo promier à faire ensinda: ai conoissut un Comissari que, un còup à la retirada, avia repilhat lu dossiers mai importants tractats dins la sieu carriera e n’avia fach de romans, e meme un fulheton televisiu dont jugava lo ròtle dau … Comissari!…[4]

Alora, en durbent lo present obratge, ti dies qu’es encara lo cas, qu’auràs un còup de mai l’oportunitat (e lo plaser, l’augi esperar!) de seguir Matieu Sampeyre dins una dei sieu enquistas passionanti[5].

Ti porrii per exemple cuntar l’enquista à prepaus de l’afaire que nos ocupa actualament au Comissariat: t’interesseria segurament de saupre que siam embarrassats per un trafec de tableus raubats que non capitam de resòlver (coma aquò, ti porries fotre encara un còup de ieu e dei policiers que non son capables de menar à ben li sieu recèrcas, que son tròup pagats per lo gaire que fan, que quora s’en tórnon à maion, lo sera, an plus besonh de si repauar, tant l’an fach dins la jornada, e patin e cofin…).

Ti porrii encara parlar d’aquela frema que despí doi setmanas nen vèn trovar cada jorn per dire que lo sieu vesin es segurament un agent de la CIA…

Pura, coma ren t’escapa, li a quauqua ren que t’estona un pauc: sus la pàgina-títol, as liejut «roman coïnier». Lo mòt «policier» èra escafat e, en dessota, èra escrich «coïnier». Se t’a escapat[6], es encara temps d’anar verificar.

De segur, es una expression inabituala que ti dona de pensar. Ti demandes ben cen que pòu èstre un «roman coïnier», qu’es lo promier còup, segur, que vees aquò e, dins un promier temps, mandes d’accidents à la persona que lo t’a vendut ò ofèrt, en regretant, m’un peçuc de vergonha au front, que quauqu’un t’augue poscut enganar ensinda…

Ma la veritat es aquí, cruda[7], irremediabla, e li poades ren de ren: non siés en presença d’un roman policier, ma ben d’un roman COÏNIER.