LIAMES



 
 
 
 
 
 
 

TIÈRA DEI COMPTINAS
aupenc 1) Aupenc
2) Francés (sovenir d'enfança)
3) Marròc (en francés): galina
4) Italian: quàuquei versions...
5) Creacion personala (en provençau)
6) Lemosin (de la Bassa-Marcha): lièbe
7) Auvernhàs: lebròta
8) Bearnés: porriqueta
9) Francés (escòla mairala)
10) Comptina de Sospeu: lebrassa
11)Version toscana: lepre
12) Auvernhàs: lebròta (varianta)
13) Italian: varianta m'un aucelon
14) Italian: istòria mai lònga
15) Occitan: version un pauc coquina... (Enric CAMARET)
boton 16) Comptina de Gui Matieu (provençau)
17) Comptina en provençau (Ives Loís ROUX - Carpentràs)
boton 18) Una version provençala: chachats.
boton 19) Una version provençala: lebreta.
boton 20) Una version provençala: becassa.
21) Site de comptinas divèrsas, de cançons, etc.
22) Una comptina en provençau.
23) Una istòria d'uòu...
24) Lo pan e lo vin...
25) La lebreta, encara...
26) De començar per lo menut...
  27) Parier, en francés.
28) Tua-pesolhs (cf. 15).
29) Una varianta...
30) Quiriquiquí!
31) Coín!
32) Italian, m'un tròç de pan...
33) Italian, e lo pichonet, per un còup, pòu manjar...
 34) En italian, per la fèsta dau dimenche...
Cada comptina se deu legir en començant per lo gròs det (se non es donada una indicacion contrària).
ORIGINA DEI COMPTINAS
Aquel vai lavorar,
Aquel pòrta la civaa,
Aquel fai la sopa,
Aquel la manja tota,
Aquel ditz: "pieu, pieu, pieu,
I a plus res per ieu".
Version de CHAMP-CELAT (05), que me comuniquèt Alan PROREL.
Voici ma main, elle a cinq doigts.
En voici deux, en voici trois.
Le premier s'appelle le pouce.
L'index, qui montre le chemin,
Est le second doigt de ma main.
Entre l'index et l'annulaire,
Le majeur paraît un grand frère.
L'annulaire porte l'anneau:
Avec sa bague il fait le beau.
Le minuscule auriculaire
Marche à côté de ses grands frères.
Regardez mes cinq doigts travailler:
Chacun fait son petit métier.
Aquela es la version que ma maire me contava quand èri pichonet.
Une poule pond un oeuf.
Le pouce le trouve,
L'index le fait bouillir,
Le majeur lui enlève la coquille,
L'annulaire le mange,
Et l'auriculaire crie:
"Où est ma part? Où est ma part?"
La poule lui répond:
"C'est la souris qui l'a prise",
Et elle lui indique la route,
Puis: "Voici ma cachette!..."
Aquesta version, me la diguèt una escolana mieuna quand trabalhavi à L'Argentiera (05). Es una version dau Marròc que sa maire li contava.
Il pollice è andato in giù,
L'indice l'ha tirato in su,
Il medio l'ha asciugato,
L'anulare ha fatto la zuppa,
Il mignolo l'ha mangiata tutta.

Il pollice è caduto nel pozzo,
L'indice l'ha tirato su,
Il medio l'ha asciugato,
L'anulare ha preparato la pappa,
E il mignolo? L'ha mangiata tutta, tutta, tutta!

Il pollice è andato nel bosco,
l'indice ha raccolto la legna,
il medio ha acceso il fuoco,
l'anulare ha preparato la pappa
e il mignolo...
se l'è mangiata tutta!

Il pollice è malato;
l'indice lo ha visitato;
il medio lo ha curato;
l'anulare gli ha fatto le coccole
e il mignolo lo ha portato a ballare.
Divèrsei variantas... la promiera es presenta dins mai d'un manuau d'italian. Leis autras vènon de http://www.filastrocche.it
Avètz vist mon gròs det?
Se saup tenir solet.
Après vèn lo guinhaire,
Que mòstra cada caire.
E lo det dau mitan,
Segur es lo plus grand.
Lo quatren, qu'a l'aneu,
Saup ben faire lo beu.
L'auriculari, enfin,
Es eu lo mai coquin.
Creacion personala.
La lièbe.
Queu 'quí l'a vude,
Queu 'quí l'a atrapade,
Queu 'quí l'a sagnade,
Queu 'quí l'a manjade;
Au champ le p'tit marmiton,
T'auràs ren deu tot!
Aquesta version me vèn de L'Age-Michasne (Bussiera-Peitavina, 87). Me la donèt ma bèla-maire.
La lebròta
A passat
Per aquela combòta.
Aquel d'aquí l'a vista,
Aquel d'aquí l'a tuada,
Aquel d'aquí l'a espelada,
Aquel d'aquí a suçat lo sang,
E lo petionèl que ne'n voliá tant
N-a 'ut res de tot:
Que de còps de baston,
Que de còps de baston.
Fuguèt publicada la version dins lo parlar de la Bassa-Marcha lemosina dins LO CONVISE n° 18. E leis escolans de Plèus (15) escriuguèron dins lo n° d'après: "A Plèus, aquela comptina es totjorn d'actualitat, mas i a quauquas diferéncias". E la revista publiquèt doncas la version aquí que donàvon aquélei bràveis enfants...
Una varianta es presentada mai bas.
Per aquera carrereta
Qu'i a passat ua poriqueta,
Aqueth que l'a vista,
Aqueth que l'a gahada,
Aqueth que l'a plumada,
Aqueth que l'a hicada 'n topin,
E aqueth que se'n a hèt un grand bocin.
Version cantada per Marcel AMONT dins lo disc "Canta en biarnés" (1979). Es una galina, en plaça d'una lèbre, mai l'istòria es ben pariera...
Le plus gros,
C'est Charlot.
Le pointu,
Lustucru.
Le plus grand,
Rantanplan.
Le bagué,
Youkoulé.
Le minus,
Tartinus.
Aquò es la version que mon dròlle aprenguèt à l'escòla mairala dau VAU (83).
Aquer va à la caça,
Aquer poárta una lebrassa,
Aquer la fa coáser,
Aquer la manja ,
E lo paure mermelin,
Leca, leca lo tondin.
________

Aquer va a caça,
Aquer l’espuelha,
L’autr’o fa còser,
L’autr’o manja,
E o pichinin se leca o tondin.

Es una version de Sospeu (rèire-país niçard). 
De confrontar m'aquela d'après (de Toscana) e m'aquela en lemosin(6) e aquela d'Auvernha (7).
Piazza, bella piazza,
Ci passò una lebre pazza,
Il pollice gli tirò,
L'indice l'acchiappò,
Il medio la cucinò,
L'anulare la mangiò,
Al più piccino
Non gliene toccò nemmeno
Un pezzettino.
Version toscana. Se comença dau paume de la man.
Una lebròta
Es passada aquita
Per aquela pradelòta.
Aquel l'a vista,
Aquel l'a tuada,
Aquel l'a escorgada,
L'autre a suçat lo sang,
E lo paure pichinèl que ne'n voliá un bocin
N'a pas agut res de tot!
Es una varianta dau n° 7, publicada dins LO CONVISE n° 33 (R. FRUQUIERA)
In mezzo alla manina, 
c'è una fontanina:
beve l'acqua l'uccellino;
Il pollice l'acchiappò,
l'indice lo spellò,
il medio lo cucinò,
l'anulare se lo mangiò,
e il mignolino : "A me un pochino!!!
Gnam!!"
(con l'indice si segna un cerchio nella manina del bimbo)
 
 
 
 
 

(si da' un pizzicotto sul dorso della manina).
Origina: http://www.filastrocche.it
 

Le dita della mano

Il piccolo mignolo
così per giocare
montò sopra il dorso
del buon anulare.
E questi dal medio
pian piano, bel bello
si fece portare
con l'altro fratello.
II medio ch'è forte
ma un po' fannullone
del povero indice
balzò sul groppone.
Ma il pollice furbo
si mise a fuggire
e l'indice, svelto,
lo volle inseguire.
E ancora l'insegue
coi tre sulla groppa.
Intanto la mano
galoppa, galoppa. 

Aquesta es tota una istòria...
Origina: http://www.filastrocche.it
    Tua pesolh !
      Lèca plat !
      Grand gusàs !
      Pus grand que tu !
      Pichòt nené !
Version un pauc coquina, mandada per En Enric CAMARET.
AQUEU DITZ ...
(dire de l'ora d'ara sus lei dets de la man)


Aqueu ditz qu'ama lo soleu,
Aqueu ditz que vòu un ostau
Aqueu ditz qu'a pron de sòus,
Aqueu ditz que lo pretz li fai pas paur,
E aqueu ditz : « Riu piu piu ! «I a pus ren per ieu
Qu'à trabalhar la tèrra
Me siéu crebat lo cuòu ! »


Gui MATIEU
Armanac de Mesclum, an 2004
Aquèu va a la caça,
Aquèu, pòrta la biaça,
Aquèu fai la sopa,
Aquèu la manja tota
E aquèu ditz :
"Piu, piu, piu,
I a plus ren per ièu !

Mandada per Ives-Loís ROUX
(Carpentràs)
Sembla à-n-aquela de Champ-Celat.
Aqueu vai à la caça,
Aqueu a tuat tres chachats,
Aqueu lei pluma, lei fa coire,
Aqueu lei manja,
Aqueu, pechaire, a rèn de tot.
Una version provençala.
Ta pichona man
La gardi dins ma man.
Aquí li a una planeta
A passat una lebreta.

Aqueu la vei,
Aqueu la caça
Aqueu la fricassa
Aqueu la manja
E aqueu ditz : pieu, pieu,
Li a ren per ieu ...

Una autra version provençala...
Quand passa una becassa

Aqueu va a la caça
Aqueu la fricassa,
Aqueu la bolhís
Aqueu la rostís
E lo paure richichiu ditz :
Çò qu’arrapi es mieu.

Una autra encara...
Aqueu ditz que vòu de pan,
Aqueu ditz que n’avèm pas.
Aqueu ditz : « Coma farèm ? »
Aqueu ditz : « Coma porrèm… »
E l’autre fa : pieu pieu pieu
Cu travalha viu !


Aqueu a fach l’uòu
Aqueu l’es anat cercar
Aqueu l’a coïnat
Aqueu l’a tastat
E lo paure pichon
N’a ges manjat.

Aquel va quèrre de pan
Aquel va quèrre de vin
Aquel bota la taula
Aquel trempa la sopa
Aquel ditz: “Bon apetís”


Sus aquela planeta
Passèt una lebreta
Aquel la vegèt
Aquel la tuèt
Aquel la faguèt còire
Aquel la mangèt
E lo pichon plorèt:
“I a pas res per ieu!”

Encara una version de la lebreta...
Quinèl
Reganèl
Rei de totes
Pasta-farina
Quicha-pesolhs / Cruca-pesolhs.

(Aquela comença per lo det menut)
Jeu de doigts

(Français)

Tout petit
Roitelet
Roi de tous
Pétrit-farine
Tue-poux

Lo meme en francés...
Pichon nanet
Pus grand que tu
Grand gusàs
Leca plats
Tua pesolhs

(Aquela comença per lo det menut)
Es pariera à la 15, mai dins l'autre sens...
Tuga-pesolhs / Tua-pesolhs
Mòstra-camin
Lèca-plats
Pòrta-anèla
Cura-aurelha

(Aquel comença pel poce)
Aquel se'n va a l'aiga
Aquel se'n va al vin
Aquel se'n va al vinagre
Aquel se'n va a la sal
Aquel ditz: Quiriquiquí!


Aquel se'n va al bòsc
Aquel se'n va al prat
Aquel se'n va al fangàs
Aquel se'n va al riu
Aquel ditz: Coín!


Dice il pollice "non c'è pane"
Dice l'indice "come faremo?"
Dice il medio "lo compreremo"
Dice l'annulare "Qui ce n'è un pezzettino"
Dice il mignolo "Dammelo a me che son il più piccino"

(mandat per MINO e ROSA)
(e tambèn per Lisa Rina)
Andò al mercato il pollice
e comperò una mela;
ma poi la vide l'indice,
e agli altri la indicò.
Il medio chiese subito:
'adesso chi la pela ?'
'Io no perchè son nobile',
rispose l'anulare.
I quattro litigavano,
nessuno la sbucciò.
Allora il furbo mignolo,
la prese e la mangiò.

(mandat per Renato Dottor)
Per un còup, lo pichonet prèn lo dessobre!...
 
lunedì andò da martedì
per sapere da mercoledì
se giovedì ha detto a venerdì
di dire a sabato
che domenica è festa

(mandata da Rina Lisa)
 
Se coneissètz d'àutrei comptinas dau meme tipe
(e n'i a segurament un gròs molon que ieu coneissi pas...),
me lei podètz mandar e saran inseridas dins aquesta pagina.

N'en podètz trobar un fum (en italian, en francés, en espanhòu, en anglés)
à l'adreiça seguenta:
http://www.filastrocche.it


 
ACUÈLH
LIBRES
PER LEGIR
DIVÈRS
BIOGRAFIA
QUESTIONS DE LENGA
SOBRAN