Esto matin, en fulhetant li pàginas locali dau mieu quotidian abitual, un article a atrach la mieu atencion, que tractava d'aquela misterioa disparicion qu'èra estada lo grand subjèct de l'actualitat fa doi ans d’aquò, au moment de la partença en vacanças.

     V'en sovenètz pas? Pensatz un pauc : aquel estatjant de Niça que, quora auguèt cargat la veitura e li auguèt installat la frema e lo pichon, èra anat faire un darrier còup lo torn de la maion per verificar que tot siguesse ben en òrdre... La sieu frema l'avia plus jamai vist. Vos revèn, aüra?
     
     L'afaire n'avia fach de bosin ! Èra un Sera de julhet, lo 3 ò lo 4, se non m'engani. La pichina familha partia per lu comjats, vers lo Lemosin, cresi. Avíon causit de viatjar de nuèch, per evitar lu desplasers de l'insostenibla calor dau jorn e ofrir au pichon una rota pas tant desagradiva.

     E lu vaquí doncas lèsts, tot-ai-tres, vèrs vuèch oras dau sera, à mand de partir sus una rota que conóisson ben per l'aver ja facha mantu còups.

     Ela mete lo pichon dins lo sieu sèti, pi s'assèta à l'avant, dau costat passatgier. Eu li di:

     - Aspèra un pauc, que vau vèire se tot es ben barrat.

     E despí, ren. Plus ren. Minga nòva : lo mistèri mai complet, en despièch de toti li recèrcas que si son fachi, en despièch de toti li pistas estudiadi...

     Sus lo moment, s'èra parlat d'un afaire sentimental, d'un drama de la separacion ; ensin, la promiera ipotèsi èra estada que l'òme avia decidit de rompre brutalament e de disparéisser : èra bessai repartit vèrs d'anciani amors ensebelidi sota la banalitat dau quotidian conjugal, levat que siguesse vèrs quauqua aventura novèla e desconeguda.

     Ma n'i a qu'avíon immediatament objectat que volia tròup de ben au sieu pichon e à la sieu frema per lu laissar ensin. E pi, d'après cen que díon lu vesins e lu amics de la cobla, la familha èra totplen unida, e una separacion, meme pas tant brusca, seria estada impossibla. Ieu-meme, qu'èri (non: que siéu) un amic dau dispareissut, èri estat mai qu'estonat que si posquesse evocar una eventualitat pariera.

     D'autres avíon mes encausa lo stress, una angoissa creisenta deuguda à un amolonament de problemas profeseionals. Ma encara aquí, ren de fondat : èra totplen estimat dai sieus caps e, dau rèsta, venia d'èstre promougut à la tèsta dau servici que, cinc ans avant, lièra entrat coma simple estagiari.

     De tot un, lu enquistaires s'èron vito enavisats qu'aquela tèsi tenia pas, que, degun la sostenia en defoara de quauqui personas qu'avíon pastissat per obtenir la plaça (dau rèsta, de sospècts - desmentits en la seguida - s'èron portats sobre d'aquelu collegas gelós qu'èron estats acusats leu fach d'aver rapit e suprimit un concurrent mai ben plaçat).

     Toti li ipotèsis avíon circulat, fins ai mai estrambaladi, ai mai folesqui, ai mai insensadi. Davant l'impossibilitat d'obtenir una certituda quala que siguesse, li rumors mai foali èron naissudi.

     Peàvon de menaças sobre la sieu vida ? Bessai èra estat au corrent de cauas qu'auria pas jamai deugut saupre... Que siguesse estat testimòni d'una agression ? D'un murtre ? Lu responsables avíon bessai finit per lo tornar trobar, e l'avíon eliminat...

     Bessai finda s'agissia d'un afaire professional fosc : quauqu'un avia avançat l'idèia que la sieu promocion seria bessai estada pas mai qu'una prima per crompar los ieu silenci, per fin que non desveleese d'uni mauversacions descubèrti dine l'encastre de la sieu societat. Ma aquí parier, li investigacions qu'un rup d'expèrts s'èron botats à menar en resfestonant dintre la comptabilitat de la societat avíon menat à ren de ren.

     Alora, que siguesse partit ensi portant via un segret peant à prepaus dau sieu passat ? Aqueu passat èra bessai tornat à la susfàcia d'un còup solet, e l'avia constrench à disparéisser en la nuèch per protegir lu sieus. Ma pas ren èra vengut sostenir aquela ipotèsi...

     Coma totjorn en parier cas, n'i a qu'avíon pensat à un rapiment per d'extraterrèstres ; ma minga testimòni d'un aterrissatge quau que siguesse s'èra manifestat...

     Lu pistaires mai fins èron estats mes sus l'afaire, ma toi lu sieus esfoarç avíon pasren donat e, fin finala, l'afaire èra estat classat e mes au nombre de tota la sequèla de dispariciorns inexplicadi que si constàton cada an en França.

     E la familha, dins tot aquò? D'aqueu temps, lo pichon èra ben tròup jove per vèire clarament cen qu'èra à si debanar vertadierament, ma avia ben capit, en veent sa maire que plorava, que quauqua ren virava pas.

     Perqué, per la maire, èra estat un còup ! Un gròs còup. Per dire tot, una atrocitat. Sus lo moment, avia pensat à-n-una menchonada. Pura, quora avia vist qu'en cap à quauqui minutas lo sieu òm erevenia pas, aquò l'avia espaventada. Alertada dai sieus crits, lu vesins s'èron precipitats per l'ajudar. Pi lu pompiers l'avíon menada fins à l'espitau, dont avia deugut estaire quaucu jorns. De jorns mai que penós, que fan partida segurament dei jorns mai negres de la sieu existença.

     Cen que l'avia marcada mai que tot, es una evidença, èra estat de non saupre cen que lo sieu òme èra devengut : li auria mai agradat se l'auguesse sauput moart ò partit m'una autra, e mai se, au fons dau sieu coar, una votz de mai en mai debla li diía de non perdre coratge, de gardar encara un pauc l'espèr...

     Au començament, lu enquistaires avíon pas cresut à la tèsi de la disparicion imprevista, e la frema avia deugut respoandre à un molonàs de questions,pendent una garda à vista que la finissia plus, quora l'avíon esquasi acusada d'aver tuat lo sieu òme e d'aver inventat aqueu scenari qu'èra pas de crèire per aluenhar lu sospècts.Se non siguesse estat per la presença dau pichon e per l'amor que portava au sieu òme, auria pas suportat lu doi policiers plantats coma d'estacis davant la poarta de la sieu chambra d'espitau.

     Encuèi, que doí ans si son passats, ela a repilhat lo dessobre. Au manco en aparença. Lo jornal di qu'a trovat un travalh e que sembla que si sigue resignada à s'ocupar soleta dau sieu pichon, dins lo sovenir d'aqueu que laisserà pas jamai d'aimar.

     Que pensar? Esto matin, en liegent aquel article dont diíon qu'un testimòni digne de fe afermava d'aver vist lo dispareissut l'autra setmana, dintre li Bocas de Ròse, lo mieu sang a fach qu'un torn : m'es revengut d'aqueli misteriói cartas postali que m'èron arribadi despí doi ans. À pauc pres un desenau. La darriera, m'es arribada esto matin: e s'eu n'en siguesse l'autor ?

     Toti aqueli cartas an un ponchen comun : represènton una vista de Niça Vièlha, de Santa Reparada per èstre mai precís. Fins à l'avant-darriera, li èra pas de tèxto escrich, e la mieu adreiça, à cada còup, era dactilografiada. Solet indici : lo sageu de la Poasta (embé lu luècs e li datas, poadi aüra reconstituïr un itinerari complet, ben qu'encara imprecís : París, Florença,Tunís, doi cartas postadi en Africa Negra, li autri en Amèricadau Sud.).

    La darriera es un pauc diferenta: m'es arribada au corrier d'esto matin, mentre venii just de lièger lo jornal, Èra escricha à la man, e venia dei Bocas de Ròse ; en mai d'aquò, aquesto còup, li èra un tèxto "A leu".

     Per ieu, pas de dubi possible: aquò confèrma cen qu'avii sentit à la lectura de l'article : es aquí, pròche pròche, sus lo camin dau retorn...

     Adés, a sonat lo telefòne. Ai destacat, ma degun m'a parlat. En li tornant pensar, mi dii : e se siguesse estat eu? De tot un, cu d'autre auria poscut èstre?

     E siéu aquí, davant Santa Reparada. Aspèri. Gaidi e escoti emb atencion. Mi sembla d'audir de pas. Lo coar mi bate de mai en mai, li coastas mi fan tibo-tibo...

     Lu pas s'avesínon. Arriba quauqu'un...